Informacja dotycząca rozstrzygnięcia administracyjnego wydanego przez Samorządowe Kolegium Odwoławcze we Wrocławiu w dniu 21.04.2020 r. umarzającego w całości postępowanie administracyjne Starosty Powiatu Wrocławskiego w sprawie nałożenia na Przedsiębiorstwo Produkcji Ogrodniczej w Siechnicach Sp. z o.o. obowiązku sporządzenia przeglądu ekologicznego dla instalacji oświetlenia szklarni, w związku z emisją światła oraz działa przeciwgradowego jako instalacji będącej źródłem hałasu.
W dniu 11.05.2020 r. do tut. organu wpłynęła decyzja Samorządowego Kolegium Odwoławczego we Wrocławiu, znak: SKO 4137/1/19/20 z dniu 21.04.2020 r., uchylająca zaskarżoną decyzję Starosty Powiatu Wrocławskiego z dnia 12.11.2019 r. (nakładającą na PPO Siechnice Sp. z o.o. obowiązek sporządzenia przeglądu ekologicznego) oraz umarzająca w całości postępowanie administracyjne Starosty Powiatu Wrocławskiego w sprawie nałożenia na Przedsiębiorstwo Produkcji Ogrodniczej w Siechnicach Sp. z o.o. obowiązku sporządzenia przeglądu ekologicznego dla instalacji oświetlenia szklarni, w związku z emisją światła oraz działa przeciwgradowego – instalacji będącej źródłem hałasu.
W uzasadnieniu swojej decyzji Samorządowe Kolegium Odwoławcze we Wrocławiu wskazało, iż instytucja przeglądu ekologicznego wskazana w art. 237 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U z 2019 r., poz. 1396 ze zm.) może być stosowana tylko wówczas, gdy zachodzi zupełny brak możliwości udowodnienia negatywnego oddziaływania na środowisko poprzez użycie innych, realnie jeszcze istniejących środków dowodowych.
Organ II instancji wskazał ponadto, iż mylne było stanowisko Starosty Powiatu Wrocławskiego, wyrażone w piśmie z dnia 01.10.2019 r., adresowanym do Burmistrza Siechnic, w którym organ odmówił wszczęcia postępowania w sprawie wydania decyzji o dopuszczalnym poziomie hałasu do czasu przeprowadzenia przez PPO Siechnice Sp. z o.o. pomiarów hałasu, w ramach obowiązków nałożonych przeglądem ekologicznym. Samorządowe Kolegium Odwoławcze we Wrocławiu wyjaśniło, iż zgodnie z art. 115a ust. 1 ustawy, w przypadku stwierdzenia przez organ ochrony środowiska, na podstawie pomiarów własnych, pomiarów dokonanych przez wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska lub pomiarów podmiotu obowiązanego do ich prowadzenia, że poza zakładem, w wyniku jego działalności, przekroczone są dopuszczalne poziomy hałasu, organ ten wydaje decyzję o dopuszczalnym poziomie hałasu. Ponadto, w art. 115a ustawy przewidziane jest odrębne postępowanie administracyjne wszczynane wyłącznie z urzędu w sytuacji, gdy nastąpiło przekroczenie dopuszczalnych poziomów hałasu. Postępowanie to jest jednak wszczynane dopiero wtedy, gdy nastąpiło przekroczenie tych poziomów. Stwierdzenie tego przekroczenia powinno być oparte na konkretnych dowodach wymienionych w przepisie art. 115a ust. 1 ustawy tj. na podstawie pomiarów własnych, pomiarów dokonanych przez wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska lub pomiarów podmiotu obowiązanego do ich prowadzenia. W tym ostatnim przypadku nie chodzi oczywiście o zobowiązanie do przeprowadzenia jednorazowych pomiarów hałasu w przeglądzie ekologicznym. Takie przypadki zostały ustalone w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 30 października 2014 r. w sprawie wymagań w zakresie prowadzenia pomiarów wielkości emisji oraz pomiarów ilości pobieranej wody (Dz. U. z 2019 r. poz. 2286). Zgodnie z jego przepisami prowadzona przez PPO Spółkę z o.o. działalność nie obliguje jej do prowadzenia pomiarów emisji. Tylko zaś w ten sposób nałożony obowiązek pozwoliłby na wykorzystanie wyników pomiarów w sposób wskazany w art. 115 a ust. 1 ustawy Prawo ochrony środowiska. Ponadto, Samorządowe Kolegium Odwoławcze zwróciło się do wyspecjalizowanych organów o zajęcie stanowiska w przedmiotowej sprawie. Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska we Wrocławiu wyjaśnił, że tzw. działo przeciwgradowe zostało wyłączone z eksploatacji i obecnie nie jest użytkowane oraz zwrócił uwagę, że to Starosta Powiatu Wrocławskiego - jako organ ochrony środowiska - posiada instrument mający chronić przed przekraczaniem dopuszczalnych poziomów hałasu (art. 115a ustawy). Dlatego nie podjął dalszych czynności w zakresie ustalenia emisji hałasu do środowiska podczas funkcjonowania tzw. działa przeciwgradowego Przedsiębiorstwa Produkcji Ogrodniczej Siechnice Sp. z o.o.
Z kolei Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska we Wrocławiu - organ właściwy do ochrony przyrody w kontekście zagrożenia obszarów Natura 2000 (Obszar Specjalnej Ochrony Ptaków Grądy Odrzańskie PLB020002 i Obszaru mającego znaczenie dla Wspólnoty - Grądy w Dolinie Odry PLH020017) stwierdził, że nie prowadził w ostatnim czasie postępowań administracyjnych ani kontroli dotyczących instalacji oświetlenia szklarni czy działa przeciwgradowego zlokalizowanych na terenie PPO Spółki z o.o. oraz że teren zakładu jest zlokalizowany poza granicami obszarów chronionych. RDOŚ jednoznacznie stwierdził, że „Dotychczas nie stwierdzono znaczącego negatywnego wpływu na siedliska (miejsca gniazdowania i żerowania) gatunków ptaków stanowiących przedmioty ochrony Obszaru Specjalnej Ochrony Ptaków Grądy Odrzańskie PLB020002."
W związku z powyższym, zdaniem Samorządowego Kolegium Odwoławczego, brak jest podstaw prawnych, aby zobowiązywać Spółkę z o.o. do udowodnienia - w formie specjalistycznej analizy jaką jest przegląd ekologiczny - że eksploatowana przez nią instalacja nie oddziałuje negatywnie na środowisko, a więc, że nie dochodzi do wszelkiego rodzaju naruszeń środowiska zakazanych prawem”.
Znając stanowisko Samorządowego Kolegium Odwoławczego we Wrocławiu, Burmistrz Siechnic pismem z dnia 18 maja 2020 r. ponownie wystąpił do Starosty Powiatu Wrocławskiego z wnioskiem o wszczęcie postępowania administracyjnego w sprawie określenia dopuszczalnego poziomu hałasu dla Przedsiębiorstwa Produkcji Ogrodniczej w Siechnicach Sp. z o.o.
Jednocześnie informuję, iż Samorządowe Kolegium Odwoławcze we Wrocławiu w swoim orzeczeniu wskazało również na inne istotne uwarunkowania prawne dotyczące sprawy uciążliwości dla mieszkańców gminy związanych z funkcjonowaniem działa przeciwgradowego na terenie Przedsiębiorstwa Produkcji Ogrodniczej w Siechnicach Sp. z o.o. Organ wskazał, iż: „w ustawie Prawo ochrony środowiska odpowiedzialność administracyjna ma na celu wyegzekwowanie spełnienia wymagań ochrony środowiska w przypadku negatywnego oddziaływania na nie jako dobro wspólne. Dobrem podlegającym administracyjnej ochronie prawnej jest środowisko. Ochrona interesu indywidualnego w przypadku naruszenia wymagań ochrony środowiska jest realizowana nie na drodze odpowiedzialności administracyjnej, lecz na drodze cywilnej przed sądem powszechnym.” Co więcej, Samorządowe Kolegium Odwoławcze we Wrocławiu w przedmiotowej decyzji orzekło, iż: „Indywidualne prawa podmiotowe z zakresu ochrony środowiska nie mogą być chronione poprzez wszczynanie konkretnych postępowań administracyjnych służących zapewnieniu ich ochrony. Ustawodawca wyłączył możliwość ich prowadzenia w celu ochrony interesu indywidualnego podmiotów, wskazując jednocześnie sposób ochrony takiego interesu w drodze roszczeń o charakterze cywilnoprawnym, na podstawie art. 323 ustawy Prawo ochrony środowiska. Stosownie do art. 323 ust. 1 w/w ustawy, każdy, komu przez bezprawne oddziaływanie na środowisko bezpośrednio zagraża szkoda lub została mu wyrządzona szkoda, może żądać od podmiotu odpowiedzialnego za to zagrożenie lub naruszenie przywrócenia stanu zgodnego z prawem i podjęcia środków zapobiegawczych, w szczególności przez zamontowanie instalacji lub urządzeń zabezpieczających przed zagrożeniem lub naruszeniem; w razie gdy jest to niemożliwe lub nadmiernie utrudnione, może on żądać zaprzestania działalności powodującej to zagrożenie lub naruszenie. Zgodnie z art. 325 w/w ustawy, odpowiedzialności za szkody wyrządzone oddziaływaniem na środowisko nie wyłącza okoliczność, że działalność będąca przyczyną powstania szkód jest prowadzona na podstawie decyzji i w jej granicach. Stosownie bowiem do art. 144 Kodeksu cywilnego, właściciel nieruchomości powinien przy wykonywaniu swego prawa powstrzymywać się od działań, które by zakłócały korzystanie z nieruchomości sąsiednich ponad przeciętną miarę, wynikającą ze społeczno-gospodarczego przeznaczenia nieruchomości i stosunków miejscowych. Ustawodawca dokonał w ustawie Prawo ochrony środowiska wyraźnej systematyzacji zagadnień związanych ze środkami odpowiedzialności cywilnej i administracyjnej, które w sposób wyraźny rozgraniczył.(...) To prawo cywilne reguluje sytuacje na linii przedsiębiorca – mieszkańcy”.
Słyszalne w ostatnim czasie na terenie gminy wystrzały pochodzące z działa przeciwgradowego zostały również odnotowane przez Burmistrza Siechnic oraz tutejszy Urząd. Z informacji uzyskanych od właściciela urządzenia wynika, że działo przeciwgradowe sterowane dotąd automatycznie za pośrednictwem radaru meteorologicznego wymagało kalibracji w celu optymalizacji czasu i częstotliwości uruchamiania. Zmiana zakresu zautomatyzowania sterowania, wprowadzenie dodatkowego oprogramowania i zwiększenie możliwości sterowania ręcznego pozwoli zmniejszyć częstotliwość wystrzałów. PPO Siechnice informuje też, że wykonano dodatkową izolację przeciwdźwiękową działa.
Ponadto, Przedsiębiorstwo Produkcji Ogrodniczej Siechnice Sp. z o.o. poinformowało tutejszy organ o zleceniu badań emisji hałasu generowanego przez działo przeciwgradowe. Burmistrz Siechnic zwrócił się do przedsiębiorcy o udostępnienie wyników przedmiotowych badań.